Mijn cliënten – hogeropgeleiden met ADHD – verzetten zich nogal eens. Soms zichtbaar, maar vaker intern. Zeker bij vrouwen zie ik dat verzet vooral van binnen plaatsvinden: stil, subtiel, bijna onzichtbaar voor de buitenwereld.
Wat ik in 15+ jaar begeleidingswerk echter minder scherp zag, is dat ook ík mij vaak verzet. Niet luid, niet dramatisch, maar intern — precies zoals veel vrouwen met ADHD doen. In de afgelopen jaren was dat al aan het veranderen, maar pas drie weken geleden werd het me écht duidelijk.
De schrijfretraite die alles zichtbaar maakte
Tijdens een schrijfretraite op Koh Phangan merkte ik het al op dag twee: ik wilde niet met de groep mee uit eten. Op dag vier opnieuw. Ieder ochtend in de schrijfworkshop groeide de weerstand tegen de inhoud en de setting.
’s Avonds vertelde ik erover aan mijn zus. Haar reactie was eenvoudig:
“Goh… het valt wel op dat jij in actie komt zodra je weerstand ervaart.”
Die zin liet iets verschuiven. Ik werd niet alleen wakker in het moment, maar zag ook ineens haarscherp hoeveel verzet ik de afgelopen jaren had gepleegd in cursussen, workshops, tweedaagsen, businessretraites — zelfs in opleidingen. Steeds hetzelfde patroon: ik ging wel, ik deed aardig mee, maar intern was ik een koppige ezel die weigerde zich te laten leiden.
Niet expressief. Niet dramatisch. Maar wél verzet.
Wanneer je in het gevoel duikt
Ik dook erin. Niet in het verhaal, maar in het gevoel.
Dat is inmiddels de enige manier waarvan ik weet dat ze werkelijk tot betekenisvolle inzichten leidt: herkennen, erkennen, voelen.
Na een karige workshop, een nacht slecht slapen, en bijna 24 uur heel aanwezig blijven bij alles wat ik voelde en dacht, dreef ik op mijn rug in het zwembad.
Onder de strakke, blauwe lucht verscheen een nieuw perspectief:
Wat als ík verantwoordelijk ben?
Tot dan toe had ik subtiel de schuld bij anderen gelegd: de trainer, de groep, de inhoud, de setting. Maar als ik eerlijk was: als ík verantwoordelijkheid had genomen voor wat ik nodig had, zat ik dan überhaupt in Thailand?
Waarschijnlijk niet.
Dan had ik een fijne plek dichter bij huis gekozen. Alleen, stil, warm, comfortabel. Precies wat een schrijver als ik nodig heeft.
Mijn verlangen – een boek schrijven – delegeerde ik onbewust aan een retraite, alsof die de doorbraak voor mij zou realiseren.
En toen gebeurde er iets bijzonders
In dezelfde week worstelde een vrouwelijke cliënt met precies dit thema. Haar verzet speelde op in sportlessen en body-instructies, maar het ging over iets diepers: een kind dat aan de rand van het zwembad ooit niet begreep wat er van haar werd gevraagd. Een kind dat zich schaamde, bang werd, zich terugtrok, situaties ging vermijden — en nog altijd bescherming zoekt tegen opnieuw falen, opnieuw niet begrijpen, opnieuw gezien worden in kwetsbaarheid.
Haar verantwoordelijkheid – en de mijne – gaat over zorg dragen voor dat kind.
Niet streng, maar liefdevol.
Niet wegduwen, maar meenemen.
Niet voldoen aan verwachtingen, maar eerlijk zijn over wat er werkelijk nodig is.
Wat verantwoordelijkheid dan werkelijk betekent
Op verschillende momenten de voorbije weken koos ik bewust voor fijne, comfortabele plekken om te schrijven.
Daar zit een 44-jarige vrouw met 15+ jaar ervaring in het begeleiden van mensen met ADHD; een onderwijskundige met een eigen methode; een ondernemer met een succesvolle praktijk.
Maar naast haar zit ook dat kleine meisje.
Zij die ooit leerde: niet opvallen, voldoen, afwijzing voorkomen, erbij mogen horen.
En nu mag de volwassen vrouw doen wat dat meisje werkelijk nodig heeft: veiligheid bieden, ruimte maken, autonomie bouwen, trouw blijven aan waar het haar om gaat.
Dat is pas echt verantwoordelijkheid nemen.
En precies daar begint een authentiek en integer bestaan