Mensen met ADHD en routines. Dat voelt vaak als een lastige, soms zelfs onmogelijk combinatie. Toch is het zeker haalbaar om als mens met ADHD fijne en helpende routines te ontwikkelen. Dit vraagt alleen een andere kijk op wie jij bent als mens met ADHD en hoe jij werkt. Als je daaraan nog wat compassie voor jezelf en je leerproces met betrekking tot routines toevoegt, heb je een recept dat haast niet kan mislukken.
Een ontdekking van een cliënt
‘Ik dacht dat ik geen routines had, maar ik ontdek dat ik heel goed ga op een rustige opstart in de ochtend en ik weet ook prima hoe ik die wil vormgeven.’ Hier was een beduusde cliënt aan het woord. Ze was niet alleen verbaasd over haar ontdekking, maar vond het ook onwennig om hardop uit te spreken wat echt, alleen voor haar, werkte.
De invloed van opvoeding en omgeving
Nagenoeg alle cliënten van De ADHDacademie hebben opvoeders gehad die getracht hebben om hun ‘goede gewoontes’ aan te leren. De goede intenties van deze opvoeders ten spijt, is het effect meestal averechts.
- Ze hebben deze gewoontes niet of nauwelijks overgenomen.
- Ze hebben het beeld ontwikkeld dat ze ‘niet goed zijn met gewoontes’.
- Ze leven met het idee dat, als routines tóch lukken, ze bij de minste of geringste onderbreking of verandering de grip weer verliezen.
Op dit laatste ga ik nader in in een volgende blog. Laten we hier en nu beginnen met het onderzoeken van wat het opbouwen van routines van jou als mens met ADHD vraagt. Je hebt vast al ervaren dat dat heel wat is. Tot nu toe ging de moeite in de uitvoering zitten (en je frustratie erover, raad ik zo). Maar mijn cliënt ervaart nauwelijks moeite in het uitvoeren van haar ochtendroutine. Vanuit deze ochtendroutine lukt het haar vervolgens om zich veel beter en langer te concentreren op haar studie en om haar huishouden beter bij te houden.
Ideaal toch?
De werkelijke moeite
De moeite die mijn cliënt heeft moeten doen zit op een heel ander vlak dan harder werken, steeds opnieuw proberen en gefrustreerd raken van je pogingen en je falen. Wat zij heeft moeten doen is de rust, de eerlijkheid en moed vinden om echt te voelen en te zien wat voor haar werkt.
Dit is lastig en intensief, want:
- Je gaat in tegen wat veel mensen in je omgeving doen en fijn vinden.
- Je gaat in tegen wat ‘de maatschappij’ of ‘men’ vindt.
- Je interne stem keurt ideeën vaak af nog vóór je ze ruimte geeft.
Deze stem is opgebouwd door:
- Opvoeders die jou hun gewoontes probeerden aan te leren.
- Feedback van anderen op jouw pogingen.
- Mislukkingen of verhalen van anderen die je hebt meegekregen.
Ruimte en moed creëren
Wanneer het eenmaal wel is gelukt om naar je eigen stem te luisteren, heb je vervolgens de moed op te brengen om tijd voor jouw fijne gewoonte te creëren. In het voorbeeld van mijn cliënt moet zij met haar leidinggevende gaan praten en haar gaan vragen om de mogelijkheid om meerdere dagen per week later op dag te starten met haar werk. Bij dit alles komt nog dat je dit creëren van ruimte en uiteindelijk het proberen of toepassen van je nieuwe routine moet doen op basis van ongezien vertrouwen; je weet niet of deze routine wel (helemaal) werkt voor jou en je weet niet of het je dit keer wel gaat lukken. De veelheid aan faalervaringen kan je hierbij behoorlijk in de weg zitten.
En dan nu het goede nieuws.
Wanneer je eenmaal ervaart dat een routine écht bij je past en je de moed hebt gevonden om er ruimte voor te maken, voel je je enorm krachtig. Ook creëer je met je nieuwe routine waarschijnlijk heel veel ruimte en rust voor jezelf.Het ervaren van een routine die werkt geeft niet alleen rust maar ook vertrouwen:
als dit kan, dan kan er meer.